Laatste

leven

Wat is het geheim van het leven?

Dat je als een eenheid door je tijd gaat? Dat je elke moeilijkheid beleeft als een mogelijkheid om iets nieuws over jezelf te weten te komen?

Dat je altijd het gevoel hebt onderweg te zijn naar een dieper besef van de werkelijkheid?

Er is het leven aan de ene kant, er is de mens aan de andere kant. De meesten ervaren deze tweedeling. Ze voelen niet dat het leven en zijzelf een eenheid zijn. Een onverbrekelijke eenheid.

Zolang het leven als iets anders dan zichzelf wordt beleefd, zal er altijd sprake zijn van een medestander als alles naar wens gaat en een vijand als het tegenzit. Een vijand bestrijd je. Een vriend vind je vanzelfsprekend.

Strijd houdt in dat je het idee hebt te kunnen winnen. Je denkt je omstandigheden wel aan te kunnen. Soms lukt dit ook nog, hierdoor wordt je idee bevestigd dat je het leven naar je hand kunt zetten. De werkelijkheid is echter: je kent het leven niet. De kracht van je ‘tegenstander’ is je onbekend. Je baseert je op een paar overwinningen en rekent je rijk alle moeilijkheden te kunnen oplossen,

Vroeg of laat erkent eenieder dat het leven sterker is. Langzaam groeit elk mens naar zichzelf en komt deze erachter dat er geen apart leven bestaat dat hem goed of kwaad is, maar dat mens en leven verbonden zijn. Tot in de kern een eenheid zijn.

Alles wat we meemaken, vertelt van ons verhaal. De omstandigheden in ons leven zijn de illustraties bij dit verhaal. Illustraties zijn persoonlijke beelden. Zo ook onze omstandigheden. Zoals wij ze zien, zo ziet niemand ze. Omstandigheden zijn uiterst individuele beelden, geen werkelijkheid maar een persoonlijke interpretatie. Hoe meer we de omstandigheden losmaken van onze interpretatie, hoe meer het beeld verdwijnt.

Wat overblijft is onze reactie. Als we ons ook daarvan losmaken door onze reacties te onderzoeken en te ontdoen van oude patronen, blijft alleen over wat is. De vijand is verdwenen, en daarmee de strijd. De reactie is verdwenen en daarmee ons vastgeroeste gedrag.

Nu zijn we alleen met het leven zoals het zich voordoet. We laten het dichterbij komen. We laten onze tijd toe.
We worden stil. We zijn opgenomen in onze eigen ontvankelijkheid. We hebben toegestaan onszelf te ontmoeten.

Alles is nog pril. We zullen nog vaak terugvallen, de oude vijand en de vele reacties zijn niet zomaar uit ons systeem.

Maar we hebben geproefd. We hebben gesmaakt. Het leven was heel even gelijk aan onszelf.

Theije Twijnstra

Uur

De lijken stapelen zich op. Ze zwijgen. Ze hebben gevochten. Ze hebben hun best gedaan. Ze zijn nu tot overlast. Niemand houdt van een lijk. Het stinkt. Het ziet er lelijk uit. Je herkent de man, de jongen niet meer. Zijn naam glijdt weg uit zijn gelaat. Het vrolijke lachen bevindt zich niet meer in zijn longen. Hij is een herinnering geworden.

Andere soldaten zijn op weg. Ze gaan winnen. Ze zullen de vijand verslaan. Ze voelen zich sterk, ze gedragen zich stoer.

Stoer zijn hoort bij jongens, bang zijn hoort bij lafaards. Niemand is bang zolang er iemand in de buurt is, iedereen is bang zodra hij alleen is.

Over een uur zullen ze ook dood zijn. Een uur is een lange tijd voor een soldaat. In een uur kun je nog even met je vriendin bellen, je moeder geruststellen, grapjes maken met je vader, een uur is een leven lang. Maar de eerste vijf minuten zijn alweer voorbij. In de verte klinkt artillerievuur. De loopgraven voelen toch als een veilig stukje thuis. Of iemand koffie wil? Ja, graag! Of iemand het laatste nieuws weet? Nee, er zijn geruchten, maar zeker is het niet.

Twintig minuten zijn voorbij gegaan. De stemmen van het thuisfront blijven zich herhalen. Sommigen vonden geen gehoor. Er zal toch niets gebeurd zijn?

Het front komt dichterbij. Laatste instructies, laatste bevoorradingen, er komen soldaten van het front terug. Ze kijken somber. Ze willen niet praten. Hoe is het daar? Heb je nog iets van (naam) gehoord?

Zwijgend trekken ze voorbij, waar is (naam)? Hij was toch bij jullie? Het lawaai neemt plotseling toe. Inslagen  komen steeds dichterbij. We gaan winnen, zegt de commandant, we doen het voor de vrede. Houd vol! Denk aan de toekomst! Denk aan degene voor wie je dit doet!

Nog vijf minuten en het uur zal voorbij zijn. Hoe verlopen deze laatste minuten van een soldaat? Zal hij het aanvoelen? Zal hij denken: dit gaat niet goed. Dit wordt mijn dood.

Het is stil. Vreemd stil. Een stilte die alleen na een heleboel lawaai overblijft. Een onvergelijkbare stilte.

De soldaat kijkt om zich heen. Vermoedt hij dat hij zal sterven? Is dit zijn laatste afscheidsblik?

Een onverwacht harde inslag rukt hem van de aarde weg.

Ver weg vergaderen op datzelfde moment regeringsleiders over de levering van meer wapens. Keurige pakken, nette haren, stropdassen, ambtenarengrappen. De meest wrede beslissingen worden vaak door brave mensen genomen. Geestelijke armoede verpakt als beschaving.

Er loopt bloed uit neus en mond van de soldaat. Zijn uniform krijgt donkere plekken.

Theije Twijnstra

Vrijheid

Er is iets vreemds aan de hand. Het vreemde is dat het door bijna iedereen als ‘normaal’ wordt gezien.

Het is voor velen een bekend gegeven dat als ze alleen zijn, zich onbespied wanen, dingen kunnen doen die ze in gezelschap van anderen niet zouden doen. En dan heb ik het niet over privé-zaken maar over een andere beoordeling van je gedrag.

Zo zijn er veel mensen die stiekem porno kijken. Of iets nuttigen wat ze in de omgeving van anderen niet zouden doen.

Het internet biedt vele mogelijkheden om je lagere instincten te laten gaan en deze ook te ventileren. Er is immers geen controle? En als er geen toezicht is, (het doet erg aan een schoolklas denken), ga je rotzooi trappen.

Plunderingen tijdens uit de hand gelopen relletjes, bijvoorbeeld. Of dingen vernielen omdat de politie de zaak niet meer onder controle heeft.

Zodra de maatschappelijke controle afwezig is, komt het ware morele niveau naar buiten. Dit is een beangstigend iets. Beschamend ook. We doen ons beter voor dan waartoe we eigenlijk in staat zijn. Als we de kans krijgen, zouden we ons helemaal uitleven.

Het laat zien dat het geweten nauwelijks actief is. Het sluimert ergens. We geven er geen aandacht aan, want dan zullen we iets in onszelf moeten wijzigen. Dan zullen we moeten inzien dat we eigenlijk maar een stelletje slappe, verwende personen zijn.

Hoe de controle over onszelf weer terug te vinden? Hoe dezelfde te zijn als je alleen bent en als je met anderen vertoeft?

Wie zichzelf blijft, niet steelt terwijl het op dat onbewaakte moment heel gemakkelijk had gekund, bevrijdt zichzelf van een voortdurende controle die hij anders nodig zal hebben. Deze afhankelijkheid versterkt de behoefte om, wanneer deze controle ontbreekt, je te laten gaan. Het resultaat is echter een verdere verzwakking en een weer grotere noodzaak dat je gecontroleerd moet worden.

Begrijp de samenhang tussen innerlijke vrijheid en uiterlijke vrijheid. Uiterlijke vrijheid bestaat uit een illusie vrij te zijn, zelfstandig te zijn, je eigen weg te gaan, een eigen mening te hebben.

Werkelijke vrijheid is altijd aanwezig. Ook als er niemand aanwezig is. Ook als je ongezien je zou kunnen uitleven, er is altijd een getuige in jou die zich dan laat voelen.

Innerlijke vrijheid is deze innerlijke getuige altijd recht kunnen aankijken, al zou de hele wereld zich opportunistisch gedragen en hun kans grijpen, jij doet het niet. Want jij bent werkelijk vrij. Jij hebt de noodzaak van controle achter je gelaten.

Theije Twijnstra

Schoothondje

Het is een vreemd gevoel te beseffen dat je de berichten van de wereld niet meer vertrouwt.

Als ik naar het journaal kijk, let ik vooral op wat ze niet uitzenden. Waarover ze zwijgen. Actuele, schokkende ontwikkelingen, ze worden heel precies vermeden

Zoals het opblazen van de Nordstream 2 door Amerika wat door onderzoeksjournalist en pulitzerprijswinnaar Seymour Hersh wordt aangetoond. Of zoals een tijdje ervoor een medewerker van Phizer, hoofd strategie en ontwikkeling, in een kroeg vol trots vertelde hoe het virus door hen wordt beïnvloed zodat ze eventuele vaccinaties al tevoren kunnen maken. Niet om mensen te redden, maar vanwege de winsten die dit oplevert.

Ook daarover helemaal niets.

Waarom niet, dacht ik. Waarom loopt Europa als een schoothondje aan de riem van Amerika?

Toen besefte ik: omdat het oorlog is. In een oorlog is veel meer geoorloofd om met de waarheid te rommelen. We moeten er immers wel voor zorgen dat we als één man overkomen bij de vijand?

En dus heeft Amerika het relatief eenvoudig: ze hoeft alleen maar te zeggen: spreek hier niet over, zorg dat dit nieuws niet naar buiten komt, want dan spelen we Poetin in de kaart en dan zal de oorlog nog langer duren. Hou je dus stil, jullie, reguliere media, jullie, regeringen, jullie beleidsmakers.

Wij, Amerika bepalen nu het beleid, want wij leiden deze oorlog, wij leiden het leger, en dit leger bestaat niet alleen uit soldaten van Oekraïne, maar nog veel meer uit de burgers die hun ogen gesloten houden, hun waarheid voor zich houden in naam van de overwinning.

Ondertussen groeit de groep mensen die al dit verborgene steeds scherper ziet. Ook zij houden zich stil. Voelen de manipulaties en verdraaiingen maar weten nog niet hoe hiermee om te gaan.

Waar de waarheid, of tenminste de wil deze te vinden, wordt vermoord, blijft de mens verweesd achter. Hij is op zichzelf aangewezen.

Nu maar hopen dat dit zelf hem voldoende is.

Theije Twijnstra